Nowęcin - historia

Nowęcin (Neuenhof, Neuhof) jest wsią przylegającą do Łeby, a jej powstanie jest ściśle powiązane z historią Łeby i rodem Wejherów. Lata 1373, 1497 i 1558 zapisał się na kartach historii Nowęcina, ale także Łeby.

Początki

Powstanie wsi Nowęcin, przypisuje się wielkiemu mistrzowi zakonu krzyżackiego, którym był Winrich von Kniprode. Urząd pełnił w latach 1351-1382. Ziemie obecnego Nowęcina były w posiadaniu Wejherów od 1372, które otrzymali od mistrza zakonu.

Sztormy

Pierwsze wzmianki o sztormach skutkujących zasypywaniem piaskiem i zmianą ujścia rzeki Łeby, sięgają XIII wieku. Sztorm z 15–17 września 1497 roku, poważnie uszkodził stary zamek Wejherów w Łebie. Wówczas postanowiono wybudować nowy w bardziej bezpiecznym terenie, przy jeziorze Sarbsko, gdzie jest do dziś jako zamek/pałac w Nowęcinie. W dniach 10-12 stycznia 1558 roku, Łebę i liczne inne miasta pomorza, nawiedził kolejny gwałtowny sztorm, który wyrządził ogromne szkody. Wówczas postał pomysł przeniesienia Łeby na bezpieczniejsze tereny, czyli bliżej obecnego Nowęcina. Jednak nie tylko sztormy morskie i ruchome wydmy były przyczyną przeniesienia Łeby, ale także czynniki lokalne (społeczne, ekonomiczne, prawne, polityczne, ambicje rodu Wejherów). Rodzina Wejherów, a dokładnie Franciszek i Ernest, od 1550-1558 roku kupowali dodatkowe działki, grunty orne i łąki w pobliżu jeziora Sarbsko. Wójt Łeby i starosta lęborski Ernest Wejher, wyciągnął wnioski po sztormie i 12 stycznia 1558 kupił Modersin, który obejmował grunty, dwa domy i zabudowania gospodarcze. Osada była przez niego nazywana „Nowym Dworem” (Neuenhof, Neuhof obecnie Nowęcin). Od tego czasu Nowęcin był rozbudowywany, gdzie powstała również stadnina koni.

Nowęcin

Dokładna data powstania Nowęcina nie jest znana, ale przyjmuje się że jest to rok 1372, co sprawia że Nowęcin ma ponad 650 letnią historię. W rejonie ujścia Łeby już 5-2 tys. lat p.n.e. istniały osady ludzkie o czym świadczą wykopaliska. W 1935 roku w Nowęcinie natrafiono na siekierę z rogów jelenia.

Sea2 domek letniskowy nad jeziorem, nocleg Łeba domki

Wyjątkowe domki letniskowe w malowniczym otoczeniu jeziora, blisko miasta Łeba i morza. Cisza i spokój, to idealne domki na nocleg i wypoczynek ✓

OFERTA

Ewidencja zabytków

Polska ewidencja zabytków dla Nowęcina zawiera:
- pałac z 1497 roku (wpis z 1959-10-01)
- park dworski z XVI wieku (wpis z 1979-10-05)
- cmentarz ewangelicki z 2 połowy XIX wieku (wpis z 1900-01-01)
- ślad osadniczy z epoki kamienia (wpis z 1981-11-09)
- osada z epoki kamienia (wpis z 1999-11-15)

Ślady osad z epoki kamienia, zlokalizowane były na łąkach między ulicą Letniskową a ulicą Lipową w Nowęcinie.

źródła:
- Przegląd Zachodniopomorski 2016/2, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Alicja Świetlicka, Elżbieta Wisławska, Słownik Historyczny Miast i Wsi Województwa Słupskiego, Słupsk 1998
- Narodowy Instytut Dziedzictwa